Ieder zijn afweer

Verrassing: onze woonplaats en de mensen met wie we samenleven hebben meer impact op ons immuunsysteem dan onze genen.

Sommige mensen worden gemakkelijk ziek, anderen niet. Sommige ziektes manifesteren zich vooral in de winter of treffen eerder vrouwen. Die verscheidenheid van ziektepatronen kan deels verklaard worden door variaties in de werking van ons afweersysteem. Een reeks artikelen in het vakblad Cell wierp licht op die variaties. Daarbij vertrokken de auteurs van de productie van cytokines: belangrijke signaalmoleculen die ervoor zorgen dat het afweersysteem adequaat reageert op bedreigingen.

Zo hebben bepaalde cytokines een piekproductie in de winter, andere in de zomer. Dat kan mee verklaren waarom griep vooral een winterziekte is. Sommige cytokines reageren goed op virussen maar minder op bacteriën, waardoor sommige mensen gevoeliger zijn voor verkoudheden. De opvallend verschillende reactie van mannen en vrouwen op bepaalde aandoeningen heeft niet voornamelijk met hormonen te maken, maar met verschillen in de cytokineproductie in vetcellen: vrouwen hebben een andere vetsamenstelling dan mannen.

Verrassend was ook de vaststelling dat bepaalde facetten van het immuunsysteem niet verouderen – veel verouderingsziektes gaan gepaard met zware ontstekingen. Een en ander sluit aan bij de bevindingen van immunoloog Adrian Liston van de Leuvense tak aan hetVlaams Instituut voor Biotechnologie en enkele collega’s, die een stand van zaken van het onderzoek presenteerden in Trends in Immunology .

Hun voornaamste conclusie was dat onze woonplaats en de mensen met wie we samenleven een veel grotere impact op ons immuunsysteem hebben dan onze genen. De immuunsystemen van samenwonenden lijken sterker op elkaar dan puur statistisch verwacht kon worden. In feite is dat goed nieuws: je leefomgeving veranderen is gemakkelijker dan je genen veranderen.

Knack - 01 Feb. 2017